مقالات

مشخصات کفش مناسب

میلیون ها سال پيش، انسان هاي نخستين با پيچيدن برگ درختان يا پوست حيوانات به دور پا، براي خود کفش درست مي کردند.
هرچند امروزه با ساخت انواع کفش های متنوع با جنس هاي مختلفی از چرم گاو تا پوست کروکوديل و راه اندازي نمايش هاي مختلف مدهاي جديد کفش، در انتخاب کفش حق انتخاب بیشتری را داريم اما هنوز دانش طراحي صحيح با توجه به عوامل انساني در بسياري از کفش ها رعايت نمي شود و اين مساله، سلامت مصرف کنندگان را به خطر می اندازد. بررسي بيش از ۱۳ هزار نوع کفش از ۴۵۰۰ سال پيش تا امروز، نشان داده است هر چه به سال هاي اخير نزديک مي شويم کفش ها از نظر راحتي امتياز کمتري مي گيرند. سوال اصلي اين است که يک کفش راحت و مناسب بايد چگونه باشد؟ دکتر علي ترکمان، فوق تخصص بيماري هاي زانو و عضو هيات علمي دانشگاه، به اين سوال پاسخ داده است:
▪ آقاي دکتر! يک کفش مناسب بايد چه ويژگي هايي داشته باشد تا بعدا ما را دچار مشکل نکند؟
مهم ترين قسمت کفش، کف آن است که روي زمين قرار مي گيرد. کف کفش بايد ضخيم، قابل انعطاف و نرم باشد تا وقتي فرد روي زمين راه مي رود، فشاري که از زمين به پا وارد مي شود، جذب کند. يکي از قسمت هاي مهم کف کفش، پاشنه آن است. حدود ۲ تا ۳ سانتي متر پاشنه قابل قبول است. هرچه پاشنه کفش بلندتر باشد، قوس ناحيه کمر بيشتر مي شود. چون وقتي کفش پاشنه بلند مي پوشيم، مجبوريم روي پنجه بايستيم و براي برقراري تعادل لازم است قوس کمر بيشتر شود تا بدن بتواند به صورت عمودي روي زمين قرار بگيرد؛ مخصوصا به افرادي که گودي کمر بيش از حد دارند، توصيه مي کنم کفش هاي پاشنه بلند نپوشند.
▪ يعني کفش هاي بي پاشنه يا پاشنه کوتاه، مشکلي ايجاد نمي کنند؟
نه، کفش هاي بدون پاشنه مشکلي ايجاد نمي کنند. ما به راحتي مي توانيم پابرهنه و بدون کفش راه برويم.
▪ قسمت بيروني کف کفش بايد چطور باشد؟ به ويژه در فصل هاي سرد که بارش برف و باران موجب ليز شدن زمين مي شود.
قسمت بيروني کف کفش که با زمين در تماس است، بايد طوري باشد که در سطوح صيقلي و مرطوب و هنگام بارش برف و باران احتمال ليز خوردن را کمتر کند. براي اين منظور، بهتر است کفش هاي عاج دار انتخاب شوند. وجود عاج در جهت هاي مختلف کف کفش مانع ليز خوردن مي شود. اين موضوع به ويژه در سالمندان اهميت بيشتري دارد. مورد ديگري که بايد به آن توجه کرد، رويه کفش است که بايد توان تهويه داشته باشد تا پا بتواند تنفس کند و هوا به راحتي با بيرون کفش رد و بدل شود. کفش هايي که جنس رويه آنها چرم، پارچه و کتان است، از اين نظر، مناسبند.
▪ برخي افراد کفش هاي نوک تيز و پنجه باريک را مي پسندند. شما اين کفش ها را توصيه مي کنيد؟
نه! پنجه کفش نبايد تنگ باشد. با پوشيدن کفش هاي نوک باريک، انگشتان پا روي هم فشرده مي شوند و اين حالت در افرادي که تغيير شکل هايي در پا دارند، موجب تشديد مشکل خواهد شد. يکي از تغيير شکل هاي شايع، انحراف انگشت شست به سمت ساير انگشتان است که گاهي همراه زايده اي دردناک است. افرادي که دچار اين مشکل هستند، نبايد کفشهاي پنجه باريک بپوشند.
▪ کارشناسان مي گويند بهترين زمان براي خريد کفش، بعدازظهر است؛ چرا؟
چون بعدازظهرها اندازه پا به دليل ادم (ورم)، کمي بزرگ تر مي شود و در ضمن بهتر است هنگام خريد کفش، جورابي را که معمولا استفاده مي کنيد، بپوشيد.
▪ بعضي فروشنده ها مي گويند خريدن کفشي که کمي تنگ است، مشکلي ندارد؛ چون کفش بعد از مدتي جا باز مي کند. اين توصيه، درست است؟
نه! کفش بايد اندازه پا باشد و بلندترين انگشت پا (که در برخي افراد، انگشت شست و در برخي ديگر، انگشت دوم است) تا نوک کفش ۱۲ تا ۱۳ ميلي متر يعني تقريبا به اندازه پهناي يک بند انگشت فاصله داشته باشد و انگشتان پا به نوک کفش نچسبند. همچنين بايد دقت کرد هنگام راه رفتن، کفش و پاشنه پا با هم بلند شوند. کفش نبايد گشاد باشد؛ چون اگر گشاد باشد، احتمال پيچ خوردگي پا، به ويژه هنگام دويدن و پريدن و ورزش، بيشتر مي شود.
▪ اين روزها کفش هايي در بازار ديده مي شوند که قيمت خيلي کمي دارند و همين باعث مي شود برخي افراد سراغ آنها بروند؛ در حالي که بيشتر اين کفش ها کفش را تا چه مدتي مي توان استفاده کرد و بعد از چه مدتي بايد آن را دور انداخت؟
زمان خاصي ندارد؛ بستگي دارد به وزن افراد، ميزان استفاده و مشکلات و تغيير شکل هاي پا. اگر ويژگي هايي که پيشتر ذکر کردم، از بين برود، لازم است کفش تعويض شود.
▪ بعضي ها کفشي را که به نظرشان زيبا مي آيد، حتي اگر با آن راحت نباشند، مي خرند و بعد يک کفي طبي داخل آن قرار مي دهند تا مشکلي برايشان پيش نيايد. در مورد کفي هاي طبي هم توضيح مي دهيد.
استفاده از کفي طبي به همه افراد توصيه نمي شود. خود کفش به اندازه کافي قوس دارد. معمولا کفي را پزشک بر اساس مشکلي که وجود دارد، نسخه مي کند. کفي انواع و اقسام دارد. بعضي کفي ها فقط براي پاشنه هستند، برخي در ناحيه پنجه، برخي در کناره هاي پا و برخي در تمام طول پا قرار مي گيرند. بسته به تغيير شکل پا با نظر پزشک نوع مناسب انتخاب مي شود. به عنوان نمونه، در صافي کف پا، کفي طبي بايد تمام طول پا را بپوشاند تا قوس مناسب ايجاد کند که البته اين قوس هم بر حسب شدت صافي کف پا کم و زياد مي شود. در مورد تغيير شکل ديگري معروف به پنجه غازي که انگشتان پا به طرف بالا جابه جايي پيدا مي کنند (در اين حالت استخوان هاي پنجه تماس بيشتري با زمين دارند و پينه و درد در سر استخوان پنجه پا ايجاد مي شود) نيز کفي مخصوصي زير سر استخوان پنجه پا قرار داده مي شود. در مورد خار پاشنه از کفي مخصوصي فقط براي ناحيه پاشنه پا استفاده مي شود.

بعضی کفش ها کيفيت پاييني دارند. شما در اين باره چه توصيه اي داريد؟
توصيه ام اين است که براي خريد کفش جوانب اقتصادي را کمتر در نظر بگيريد. جنس مرغوب و مناسب را، حتي اگر قيمت بالايي داشت، انتخاب کنيد؛ چون کفش ساعات زيادي در پاي افراد است و براي مدتي طولاني پوشيده مي شود.
▪ آيا کفش هاي طبي موجود در بازار براي افرادي که مي خواهند يک کفش خوب بخرند، انتخاب مناسبي محسوب مي شوند؟
ويژگي کفش هاي طبي اين است که سازندگان آنها سعي کرده اند مواردي را که درباره يک کفش مناسب گفتيم، رعايت کنند. اين کفش ها کفي نرم و انعطاف پذير، قوس مناسب کف و جنس رويه مناسبي دارند و پنجه شان پهن است؛ در حالي که توليدکنندگان کفش هاي مجلسي، عمدتا زيبايي کفش را مورد توجه قرار مي دهند.
▪ کفش هاي ساق دار چطور؟ از نظر طبي مناسب اند؟
از لحاظ پزشکي، ما اين کفش ها را به افرادي که پيچ خوردگي مکرر مچ پا يا تغيير شکل هاي خاص در پايشان دارند، توصيه مي کنيم تا کفش، جهتي مستقيم به نوک پا بدهد. در ساير موارد، کفش هاي ساق دار ممکن است به منظور زيبايي، گرم شدن يا راه رفتن در برف و يخ استفاده شوند.
▪ برخي افراد پس از اينکه مدتي کفشي را مي پوشند، تغيير شکل خاصي در کف کفششان ديده مي شود؛ مثلا کف کفش آنها از يک طرف بيشتر ساييده و کج مي شود. علت چيست؟
چنين حالاتي مي توانند نشانه تغيير شکل پا باشند. به عنوان نمونه در افراد مبتلا به صافي کف پا بيشتر فشار وزن بدن زير قوزک داخلي کف پاست و کف کفش در قسمت نيمه داخلي خرد و ساييده مي شود. در مورد افزايش قوس پا، قسمت بيروني کفي ساييده مي شود. اين تغيير شکل ها موجب مي شود فشار نامناسب به کف پا وارد شود و در طولاني مدت خستگي ايجاد کند. به همين خاطر هم کفي تجويز مي شود تا فشار به طور يکسان توزيع شود.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید